دوست برای نوجوانان از اهمیت زیادی برخوردار است. وقتی نوجوان ناراحت است و مشکلی دارد دوستانش از او حمایت می کنند. اگر چه دوست در سراسر زندگی انسان نقش مهمی دارد، اما در دوران نوجوانی این نقش پُر رنگ تر می شود، زیرا نوجوان دوست دارد در اوقات فراغت مدت بیشتری را دور از خانواده در کنار دوستان خود سپری کند. در ضمن، نیاز نوجوان به حمایت اجتماعی در این سن بیشتر است. زیرا از یک طرف به دلیل تغییرات جسمی و عاطفی، نوجوان احساس ناامنی می کند و حمایت دوستان برای او مهم است. از طرف دیگر، دوستان نوجوان، او را در یادگیری مهارت های اجتماعی و ارتباطی کمک می کنند.
خوب است که نوجوان با کسانی که با او متفاوت هستند دوست شود. وقتی او با شخصیت های جدید ارتباط برقرار کند، افق دید او وسیع تر می شود، دیدگاه های جدیدی یافته و با دیگران بهتر ارتباط برقرار می کند. نوجوان برای دوست یابی تمایل زیادی دارد و برای هماهنگ کردن خود با دیگران بسیار مشتاقانه عمل می کند و بعضی از دوستان به راحتی می توانند نوجوان را به راه های خلاف هدایت کنند. اینکه یک نوجوان دوستان بی شماری داشته باشد والدین را نگران می کند؛ چرا که می ترسند فرزندانشان تحت تاثیر رفتارهای بد دوستانشان قرار گیرند. بنابراین، والدین باید نظارت غیرمستقیم بر دوستان نوجوان خود داشته باشند. زیرا این دوستان گاهی باعث می شوند که نوجوان با مشکلات زیادی روبه رو شود. بهترین روش برای قضاوت کردن درباره دوستان نوجوان، شناخت کامل آنهاست و برای شناخت بیشتر آنها راحت ترین کار تشخیص این است که آیا آنها تاثیرات منفی و ناخوشایند روی نوجوان دارند یا خیر؟ برای از بین بردن نگرانی خود از جانب دوستان نوجوان می توان کارهای زیر را انجام داد:
1- دوستان فرزندتان را بشناسید با دوستان جدید فرزندتان دوست شوید و وانمود کنید که زندگی آنها برای شما جالب است. با ترتیب دادن مهمانی، تولد و ... آنها را در خانه خود گرد هم جمع کنید این کار، علاوه بر اینکه خیال شما را از بابت فرزندتان راحت می سازد، باعث می شود که دوستان او را نیز بهتر بشناسید.
2- داشتن برنامه صحیح برای سرگرم کردن فرزندتان- بهترین راه برای محدود کردن زمانی که فرزندتان با دوستان نامطلوب می گذراند، این است که کارهای دیگری برای او در نظر بگیرید. فعالیت هایی را ترتیب دهید که فرزند تان دوست دارد، مثلاً به او کمک کنید وارد یک تیم فوتبال شود و یا نام او را در یک کلاس هنری بنویسید. خلاصه اینکه او را درگیر برنامه هایی کنید که در اجتماع فعال تر باشد.
3- والدین دوستان فرزندتان را ببینید سعی کنید مادر و پدر دوستان فرزندتان را بشناسید. ملاقات شخصی بهتر است، اما اگر این کار مشکل است، می توانید تلفنی با آنان ارتباط برقرار کنید با آنها دوستانه و بی غرض صحبت کنید و اصل کلام را این گونه عنوان کنید: بچه های ما وقت زیادی را با هم صرف می کنند. بنابر این، می خواستم خودم را معرفی کرده و قوانینی را که برای فرزندم دارم برای شما بگویم.
4- فرزندتان را زیر نظر داشته باشید. وقتی با دوستان بد رفت و آمد می کند حواستان کاملاً به او باشد. مثلاً اگر تغییر رفتار، نمرات پایین، رفتار خشن، حالت های غیرمعمول و... دارد بدانید می توانید کاری کنید تا ارتباط با آنان قطع شود. اگر لازم است از معلم هایش، مشاور مدرسه یا یک پزشک روان شناس کمک بگیرید.
5- قوانین خود را برای فرزندان بازگو کنید. برای جلوگیری از نفوذ همسالان بد در او، برای او قوانین مشخص در نظر بگیرید و اطمینان حاصل کنید که از همه آنها آگاه است. این قوانین را طوری ترتیب ندهید که در مخالفت مستقیم با دوستان باشد بلکه آن را بازنگری قوانین خانوادگی جلوه دهید و او را از عواقب تخلف از این قوانین مطلع کنید.
همان گونه که بیان شد نوجوانی یکی از مراحل حساس زندگی است. والدین با کمک به نوجوان خود در زمینه گزینش دوست می توانند به او در گذر از این مرحله به مرحله بعدی کمک کنند. دوست هر کس، نشان دهنده هویت و موقعیت خاص او در زندگی است، تا آنجا که گفته می شود: «بگو با که دوستی تا بگویم کیستی.» برای حفظ و تعمیق هویتی راستین، گزینش یک دوست مناسب ضروری است. قرآن کریم نیز دوست خوب را بهترین بازیگر انسان در رسیدن به اوج سعادت دانسته و در مقابل، دوست بد را مهم ترین عامل ناکامی و فرو غلتیدن در شوره زار شقاوت معرفی کرده است.
اخذ: تبیان
کلمات کلیدی:
